Bên trong các “công xưởng”, những chiếc thùng container được độ chế tăng chiều dài, rộng, cao. Những vỏ thùng container với kích thước khổng lồ này có thể chở được lượng hàng lên tới hàng trăm tấn.
Kích thước tăng bao nhiêu cũng độ, chế được
Báo Giao thông ngày 15/11 đăng bài “Xe container nối thùng tung hoành cửa khẩu”, phản ánh tình trạng trên các tuyến đường ra cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) tràn ngập các xe chở container với kích thước lớn bất thường, tiềm ẩn nguy cơ gây TNGT.
Bên trong xưởng sản xuất container độ chế
Trong quá trình tìm hiểu, PV đã được các lái xe, chủ xe bật mí về nơi chế tạo ra những chiếc container khổng lồ và độ chế tăng chiều dài của những chiếc sơmi rơ-móoc.
Anh T.N.H – một lái xe đường dài chở container quá khổ cho biết: “Các xưởng độ chế có ở nhiều địa phương, nhưng các xưởng ở Hưng Yên là nổi tiếng nhất vì họ đóng thùng đẹp, giá cả hợp lý”. Anh H. cũng cung cấp cho PV số điện thoại của một xưởng chuyên độ chế thùng container, độ chế chiều dài sơmi rơ-móoc.
Trong vai một chủ xe đang có nhu cầu độ, chế thùng container để chở một lượng hàng lớn đi cửa khẩu, PV đã liên hệ để thâm nhập xưởng chuyên độ chế này.
Theo hướng dẫn của chủ xưởng, PV tìm tới xưởng cơ khí chuyên độ, chế nằm trên Quốc lộ 39, thuộc địa phận xã Tân Dân, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.
Ghi nhận của PV, đây là một xưởng cơ khí rộng hàng nghìn m2, bên trong la liệt các vỏ thùng container đang trong quá trình chế tạo. Sắt thép nguyên liệu nằm ngổn ngang khắp nơi, cả khu vực xưởng luôn ầm ĩ tiếng máy cắt, mù mịt khói lửa của máy hàn.
Chỉ vào chiếc container đang được đóng dở, một công nhân tại xưởng cho biết: “Container này được đóng nối dài phần đầu 0,7m, phần đuôi 1,8m.
Như vậy, thùng container này dài hơn container tiêu chuẩn 2,5m. Những container này có thể chở được lượng hàng với tải trọng 100 tấn. Giá của những container nếu đóng mới dao động từ 260 – 300 triệu đồng. Đối với việc độ chế những chiếc container tiêu chuẩn thành container quá khổ, giá dao động vài chục triệu đồng”.
Khi PV đề nghị nới thùng container dài hơn 2m thì xe cần độ chế cả sơmi rơ-móoc để đuôi xe dài ra, một công nhân nhanh nhảu: “Độ chế sơmi rơ-móoc rất đơn giản, chúng tôi sẽ hàn nối thêm các thanh sắt, gia cố để phần đuôi độ chế đảm bảo độ vững chắc, bố trí các điểm gắn BKS, tem… đảm bảo khi xe lưu thông trên đường không ai biết là xe đã được độ chế (?!)”.
Hiểm nguy từ những chiếc xe chở container độ chế
Hàng loạt vỏ container đang được độ chế chuẩn bị bàn giao cho khách
Sau bài viết “Xe container nối thùng tung hoành cửa khẩu”, PV Báo Giao thông nhận được nhiều cuộc điện thoại của bạn đọc.
Nhiều người phản ánh, cung cấp những hình ảnh khẳng định tình trạng xe container quá khổ không chỉ xuất hiện ở Quảng Ninh mà còn xuất hiện rất nhiều ở nhiều địa phương như: Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Hà Nội, Hải Phòng…
Các xe này tập trung nhiều nhất ở những địa phương có cửa khẩu đường bộ như Móng Cái (Quảng Ninh), Lạng Sơn, Hà Tĩnh…
Ông Đặng Thế Phương, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hải Phòng cho biết: “Tình trạng xe chở những chiếc container độ chế với chiều rộng, độ dài, chiều cao bất thường thời gian qua xuất hiện rất nhiều trên các tuyến đường ra cửa khẩu. Thực chất, đây không thể coi là container mà chỉ là những thùng xe độ chế giống container, vi phạm nghiêm trọng Luật Giao thông đường bộ. Bởi các container đều phải tuân thủ quy định về kích thước, quy cách đóng được quốc tế quy định”.
Theo ông Phương, những chiếc xe container phi tiêu chuẩn này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây TNGT. Kích thước vỏ container vượt ra ngoài khuôn khổ của các loại sơmi rơ-móoc, làm vô hiệu hóa hệ thống đèn báo của sơmi rơ-móoc, vô hiệu hóa hệ thống định chất container và không phù hợp với quy chuẩn về khổ đường bộ của Việt Nam.
Việc một số doanh nghiệp vận tải sử dụng các loại container độ chế gây mất ATGT, dễ dẫn đến tình trạng chở quá tải đồng thời tạo nên một “cuộc chơi” bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp vận tải.
Vi phạm nghiêm trọng quy định, tiêu chuẩn
Mới đây, ngày 3/11, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền có công văn gửi Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ trưởng Bộ GTVT phản ánh, kiến nghị về tình trạng này.
Trong công văn này, Hiệp hội khẳng định: Hiện nay, rất nhiều container quá khổ được sử dụng để vận tải hàng quá cảnh, hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đi qua hoặc đi vào Việt Nam.
Những container quá khổ này đang gây ra nhiều vấn đề về ATGT đường bộ… Để hợp thức hóa, một số đơn vị vận chuyển đang xin giấy phép vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng cho loại container này tại các Sở GTVT địa phương…
Đối chiếu với các tiêu chuẩn ISO container hàng hóa (ISO 668:1995 (E) và ISO 18185:2006) cũng như QCVN 38:2015/BGTVT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kiểm tra và chế tạo container; Thông tư số 64/2015 ngày 5/11/2015 của Bộ GTVT, Hiệp hội khẳng định các “thùng container” này không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn và không đủ điều kiện để Cục Đăng kiểm Việt Nam đăng kiểm, kiểm tra, cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật.
Bản chất đây là những vỏ bao bì có hình dáng giống container, có các kích thước bao lớn, vượt quá quy định của quy chuẩn, tiêu chuẩn. Mục đích để chứa được nhiều hàng hóa rời, vận chuyển bằng tổ hợp xe lưu thông trên các hệ thống đường bộ Việt Nam.
Ông Đặng Thế Phương, Phó Chủ tịch hiệp hội vận tải Hải Phòng cũng cho rằng, việc cấp giấy phép vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng cho những sơmi rơ-móoc, thùng container cơi nới là không đúng quy định.
Giấy phép vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng chỉ được cấp cho những xe chở các kết cấu siêu trường, siêu trọng không thể tháo rời (ví dụ cánh quạt điện gió, tua bin các nhà máy…). Trong khi đó, thùng xe tự chế này đa số chở các hàng rời.
Để ngăn chặn tình trạng trên, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam kiến nghị Ủy ban ATGT Quốc gia và Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đường bộ Việt Nam, các Sở GTVT và các Khu Quản lý đường bộ không cấp giấy phép lưu hành xe cho tổ hợp xe vận chuyển loại thùng container cơi nới, độ chế; kiểm tra, rà soát, thu hồi các giấy phép lưu hành xe đã cấp cho tổ hợp xe vận chuyển loại thùng container cơi nới, độ chế; chỉ đạo lực lượng Thanh tra giao thông địa phương chủ động hoặc phối hợp với lực lượng CSGT tăng cường kiểm tra, xử phạt theo quy định đối với các tổ hợp xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng, đặc biệt là tổ hợp xe vận chuyển loại thùng container cơi nới, độ chế.
Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng kiến nghị với Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan không làm thủ tục nhập khẩu, quá cảnh cho những loại “thùng container” nêu trên và đề nghị Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ GTVT chỉ đạo Sở GTVT phối hợp với chính quyền địa phương sở tại và Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm tra, rà soát, xử lý nghiêm các vi phạm này.